Mình đã kiếm tiền từ Youtube như thế nào

CHƯƠNG 1: ĐƯỢC CHĂNG HAY CHỚ KHÔNG NGỜ VỚ BỞ VÀ CÁI KẾT

---

Ngày xửa ngày xưa, đâu tầm chục năm trước, khi tóc còn xanh, mình đã mon men khởi nghiệp trên YouTube.

Mình đi tác nghiệp, thỉnh thoảng phỏng vấn được vài nhân vật hay hay, mình bèn ghi âm lại về ghép hình vào rồi up lên YouTube. Chả có SEO siếc gì, cứ up đại lên thôi.

Mình thường dùng phần mềm Movie Maker tích hợp sẵn trong Windows Essentials để dựng. Phần mềm này chỉ có vài tính năng cơ bản: chạy text/sub, lồng nhạc, cắt, ghép, chỉnh âm thanh to nhỏ, gắn hiệu ứng chuyển cảnh (vài hiệu ứng có sẵn như chồng mờ, lật trang…)… vậy thôi. Mình thì chủ yếu chỉ có audio, về lấy vài hình tĩnh (photo) hoặc động (video) của ai đó rồi gắn audio vào, vậy là thành video. Chẳng hạn mình phỏng vấn một ông cựu phi công VNCH thì mình chèn vài hình máy bay F-5, A-37; phỏng vấn ông cựu thủy thủ thì mình chèn vài chiếc hộ tống hạm Lý Thường Kiệt, Trần Khánh Dư...

Xong đâu đấy mình post lên, hú họa thôi, một phần là để lưu trữ, không ngờ tới mùa kỷ niệm Hải chiến Hoàng Sa, 30.4 thì mấy video ấy lại “cắn trend” lên ầm ầm. Sau một đêm thức dậy thấy có cả trăm ngàn view, sub cũng theo đó mà thăng tiến. Một ngày nọ mình tình cờ biết được cách bật kiếm tiền, thế là từ đấy bắt đầu làm quen với khoái cảm mỗi tháng một lần tiền YouTube trôi về tài khoản.

Ban đầu mình điền tài khoản VCB tiền Việt, ngân hàng này nó tự convert ra tiền Việt cho mình. Sau mình lập thêm kênh mới, sợ xài chung GA sẽ bị treo kênh nên mình bèn lập thêm tài khoản bên Eximbank. Không ngờ thằng cha Eximbank này củ chuối, nó bắt mình ra tận ngân hàng nhận tiền Việt (tiền đô nhưng nó bắt đổi qua tiền Việt trước khi nhận, vì tài khoản mình là tiền Việt, nó nói đại khái thế, mình dĩ hòa vi quý dell cần cãi). Sau đó mình bèn mở thêm tài khoản tiền đô tại Eximbank để nhận đô, khỏi chạy ra chạy vô chi mệt...

Tiền vô thì vui. Tới một lúc mình nghĩ là không thể làm ăn amateur nữa, mình bèn bỏ 45 đô ra mua phần mềm Movavi, một phần mềm edit phim khá tốt, dành cho dân chơi nghiệp dư. Với 45 đô thì mình mua được quyền sử dụng vĩnh viễn (không cho cập nhật).

Đầu tư lớn, mình nghĩ sự nghiệp của mình đang trên đà đi lên, thế rồi một ngày đột nhiên mình không vào kênh YouTube của mình được, tá hỏa tam tinh, kiểm tra email thì thấy nó báo là bị khóa do vi phạm nguyên tắc này nọ. Mình thử kháng nhưng không thành công, hóa ra nội dung mình chính trị quá, mà lại bật kiếm tiền nên tới lúc YouTube nó siết thì kênh đầu tiên của mình bèn một đi không ngoái đầu.

Đau nhưng không vì thế mà sự nghiệp làm giàu mình ngưng lại. Mình vẫn còn vài kênh, post mấy thứ linh tinh như bóng đá, World Cup, cầu thủ này nọ do mình tự quay. Thuở đó điều kiện bật kiếm tiền không ngặt, nên chi mấy kênh kia cũng giúp mình có chút cà phê thuốc lá (nói cho thuận miệng vậy chứ mình không cà phê, thuốc lá).

Kênh chính của mình bị sập, nhưng phần mềm đã lỡ mua rồi, thói quen nhận tiền của tư bản cũng đã hình thành rồi, mình bèn tìm cách để tiếp tục gượng dậy. General Motors sập tiệm hồi năm 2008 mà sau đó rũ bùn đứng dậy sáng lòa thì mình cũng có thể làm được vậy. Thế nên mình bèn tìm đường khác để đi. Thế gian này vốn dĩ làm gì có đường, chẳng qua người ta đi miết thì thành đường thôi, Lỗ Tấn (tác giả của AQ) từng nói vậy. 😃😎

CHƯƠNG 2: KHÔNG BAO GIỜ BỎ TRỨNG VÀO MỘT GIỎ

Sự kiện sập kênh khiến mình bị mất ngủ mười đêm. Đêm thứ mười một mình ngủ ngon lành trở lại.

Trong mười đêm mất ngủ, mình nảy ra nhiều ý tưởng làm giàu rất sáng suốt mà về sau đã làm thay đổi cơ bản cuộc sống vật chất của mình.

Thứ nhất là mình xem lại mình có những gì.

Sau nhiều năm làm phóng viên, mình quay được rất nhiều video về bóng đá và cảnh đẹp, chuyện lạ đó đây. Mình có tới ba ổ cứng di động 2TB chứa video bóng đá và cảnh đẹp nhiều nơi trên thế giới. Các cuộc trả lời phỏng vấn của Ibrahimovic vào năm 2008 ở một thung lũng miền nam Thụy Sĩ, cuộc họp báo của Philipp Lahm, Shakira ở Johannesburg, cảnh đẹp thác Victoria ở Zimbabwe, khách sạn băng ở Thụy Điển…

Thế là mình bèn lập hai kênh để tạo đầu ra cho số video này. Ban đầu mình post thô lên, nhưng ngay lập tức YouTube đánh sập kênh vì lý do spam. Thế nên mình cắt ghép lại, lồng nhạc vào, các video này xác định là post cho dân phương Tây xem nên mình đặt tít, chạy sub tiếng Anh, phần mô tả, từ khóa vân vân cũng vậy.

View Tây chất hơn view Việt rất nhiều lần. Nói nôm na là mười thằng Việt xem thì mới bằng một thằng Tây nhấp chuột. Thế nên làm nội dung gì mà Mỹ, Úc, Canada, Đức, Pháp, Anh… xem nhiều là thắng, tất nhiên nội dung phải thân thiện với quảng cáo nữa. Của mình toàn nội dung bóng đá, mình nắm bản quyền 100% nên làm ăn khá tốt. Dù các video này không theo trend nào nhưng lâu lâu dính quả cũng tốt, chẳng hạn video Philipp Lahm trả lời phỏng vấn năm 2010 đến ngày Lahm giải nghệ thì video lại được xem nhiều; hoặc video Messi tập với Maradona mình quay bên ngoài thành phố Pretoria cũng năm 2010 thì view cứ lên mỗi lần Messi ghi bàn, mà Messi thì hầu như tuần nào cũng ghi bàn.

Rút kinh nghiệm lần khởi nghiệp đầu, mình mở rất nhiều kênh với nội dung và hình thức khác nhau. Mình thuộc nằm lòng lời dạy của Ngọc Trinh, đó là đừng bao giờ bỏ tất cả trứng vào một giỏ. Vì bỏ vào một giỏ, giỏ đó mà rơi thì coi như bể hết trứng luôn, chỉ còn nước “cạp đất mà ăn anh ạ”, nàng thỏ thẻ. Hồi chiến tranh Việt Nam, các đoàn công tác của miền Bắc khi đi dọc đường Trường Sơn cũng xé lẻ ra, đi theo từng nhóm nhỏ để lỡ nhóm này bị rải bom thì còn nhóm kia sống sót. Mình có một ông bạn là chủ tịch ngân hàng lớn cũng vậy, hai vợ chồng và đứa con không bao giờ bay cùng một chuyến bay. Cứ tham gia một sự kiện là ông bay vào chuyến trước, bà bay vào chuyến sau. Trong kinh doanh, xé lẻ ra thì nguồn lực bị phân tán nhưng bằng cách này cũng giảm bớt rủi ro. Nếu một kênh sập thì còn mấy kênh kia lai rai cà phê, thuốc lá.

Số video mình nắm bản quyền đủ để chạy hai kênh tiếng Anh, nhưng chừng đó chưa đủ để mình sống một cuộc đời nhung lụa.

Vậy nên mình bèn mở thêm một vài kênh nữa, làm theo mô hình re-up, tức đăng tải lại các nội dung không do mình sản xuất theo luật chơi fair use hoặc ở những địa phận mà các luật và công ước bản quyền không điều chỉnh được. Đó là mũi tiến công thứ hai.

Vào thời bấy giờ và cho tới tận ngày nay, nội dung trôi nổi trên mạng thường rất phong phú, đặc biệt là dòng phim Hoa ngữ, đặc biệt hơn nữa là dòng phim hoạt hình Trung Quốc của mấy hãng như Khoa Kỹ Huyền Cơ Hàng Châu, Thượng Hải Mỹ Ảnh Xưởng, với các bộ phim dài miên man bất tận như Đấu Phá Thương Khung, Vũ Canh Kỷ, Họa Giang Hồ (phim này có đến mấy chi) và đặc biệt là Tần Thời Minh Nguyệt kéo dài từ năm 2007 tới nay vẫn chưa hết.

Do Trung Quốc không chơi với Google nên hoạt động re-up phim Hoa ngữ khá thoải mái. Những phim này được Việt hóa và re-up rất nhiều, thành ra lượng người xem bị chia năm xẻ bảy. Vả lại do sản phẩm re-up nên không set content ID được, tức là không “đăng ký bảo hộ bản quyền” trên toàn cõi YouTube (một khi set content ID thì thằng khác re-up doanh thu cũng trôi về mình luôn), thành ra tiền cũng nhỏ giọt như cà phê phin thôi. Tuy nhiên, do re-up không đòi hỏi đầu tư nhiều nên kiếm được chừng nào hay chừng ấy.

Sau một thời gian mình nhận ra rằng re-up không hề là một phương thức kinh doanh bền vững và có cái gì đó sai sai. Dù mình xài theo luật fair use, nhưng các nội dung không phải của mình ấy như những quả bom hẹn giờ. Đến một ngày nếu tác giả gốc của nó nổi hứng report bản quyền là kênh sập như chơi. Và quả nhiên ngày đó cũng đến. Vậy là mình đành chia tay địa hạt re-up để trở về với những gì vốn có của mình. Có điều kho nội dung dù lớn đến mấy thì xài tới một lúc nào đấy cũng cạn, thêm nữa việc chế biến các nội dung cũ cũng không phải là cách làm có nhiều triển vọng giàu sang. Mình cần phải tính đường khác thôi.

Thế là mình bèn thức thêm năm đêm nữa.

CHƯƠNG 3: CUỘC PHIÊU LƯU ĐUỔI HÌNH BẮT BÓNG

---

Sau cuộc tình tan vỡ với nàng re-up, mình đã thức năm đêm liền. Đến đêm thứ năm, mình nghiệm ra hai chân lý:

Thứ nhất, đó là không thể làm YouTube một mình. Làm một mình thì khi tiền về ta sẽ không phải chia cho thằng nào cả. Tuy nhiên, làm một mình sẽ rất khó mở rộng quy mô. Phàm trên cõi YouTube này, những kẻ thành công đều không làm một mình. Lệ Rơi đêm đêm ngồi trong phòng hát có vẻ rất cô đơn hiu quạnh, nhưng phía sau anh ta là cả một kế hoạch phát triển dài hơi. Mấy anh đi review món ăn cũng thế, nhìn bên ngoài vào cứ tưởng là sô lô, nhưng phía sau đều có người hỗ trợ. Thế nên, mình bèn kiếm thêm đồng bọn để bớt cô quạnh trên con đường lên đỉnh giàu sang.

Thứ hai, không thể tiếp tục làm kiểu hên xui, lâu lâu vớ bở; cũng không thể đăng tải lại hàng của người khác. Cái gì mình up lên, đó phải là cái của mình quay được. Cái gì mình up lên, cái đó phải được sản xuất theo một sự tính toán kỹ càng.

Con đường chân lý đã được phát quang, ngại gì mà không dấn bước.

Mình liền bắt tay vào nghiên cứu kỹ hơn về YouTube, cách vận hành của nó, thói quen của người xem, những kỹ thuật đặt tít, làm hình đại diện, còm mồi, từ khóa… vân vân. Mình phát hiện ra rằng hễ video mà chạy theo các đề tài đang được quan tâm là dễ “cắn đề xuất”. Mà một khi “cắn đề xuất” thì view sẽ lên nhanh, sub lên nhanh và do đó tiền cũng lên nhanh. Hồi đó tụi mình mở ra một kênh mới, hôm trước mới lèo tèo cỡ trăm mấy sub, sáng hôm sau thức dậy đã thấy hơn 3.000 sub rồi. Mình không tin nổi mắt. Sau mình nghiệm ra cái video của mình đã “cắn đề xuất”, lại đúng thời điểm đề tài đó đang có video lọt vào top thịnh hành. Nước lên thì thuyền lên, người ta ăn tôm hùm mình cũng ké được vài con tép. Đều là protein cả.

Kể từ phút đó, team của mình bèn tổ chức đi săn trend. Thấy cái gì hot là đi săn liền. Ví dụ thấy một chương trình game show trên ti vi đang lọt vào top thịnh hành, tức trend, bọn mình bèn đi gặp cái cô cậu thí sinh đó làm vài clip. Thấy vụ ông Đoàn Ngọc Hải xuống dẹp vỉa hè đang ăn view, tụi mình bèn làm các clip kiểu “Giải mã vì sao ông Đoàn Ngọc Hải chỉ mặc một chiếc áo?”, “Ông Đoàn Ngọc Hải đụng bà bán bún và cái kết!”, “Những câu nói nổi tiếng của ông Đoàn Ngọc Hải”… Đại khái thế.

Trong giai đoạn này, hầu như bất kỳ có sự vụ nào hot thì team của mình đều có mặt. Từ ông Đoàn Ngọc Hải đến võ sư Flores đi thách đấu võ sư điện giật Huỳnh Tuấn Kiệt. Bên cạnh đó là các show ca nhạc, các trò chơi truyền hình…

Với cách làm này, chỉ trong một thời gian ngắn kênh mới của tụi mình được bật kiếm tiền và tụi mình liên tục đẻ thêm kênh. Và cũng từ đó cứ ngày 21-22 mỗi tháng là thấy báo tài khoản có đô về. Ban đầu 100-200 đô, sau tăng lên theo tần suất và số lượng video mà tụi mình đăng tải. Đời rất vui khi ngân lượng ào về. Cảm giác lâng lâng khi cô nhân viên ngân hàng tròn xoe mắt ngưỡng mộ mỗi lần mình đi rút tiền đô thật là thống khoái. 🥰🥰

Cơ mà trò chơi mèo đuổi chuột với trend có cái giá của nó. Đó là tụi mình phải luôn chạy theo trend không được phép ngừng nghỉ. Các clip bắt trend tuổi thọ cũng khá ngắn. Sau vài tháng, khi ông Đoàn Ngọc Hải không còn xuống đường nữa thì các video về ông cũng nằm im lìm trên YouTube, không ai đoái hoài cả. Võ sư Flores và Huỳnh Tuấn Kiệt gây xôn xao một thời cũng chả còn ai quan tâm. Ngay như mâm cua Dì 3 ở đường Nguyễn Trãi hồi nào liên tục lên trend và trở thành tụ điểm hoành hành của các YouTuber, giờ cũng đang bên đời hiu quạnh. Thêm nữa, sa đà vào trend mà không kiểm soát, đôi khi sẽ mần những chuyện, để lại những hình ảnh không hay ho cho lắm.

Chạy theo trend, hỡi ôi, thoạt nghe thì muôn phần thú vị, nhưng vào rồi mới biết thật là cam go.

Vậy nên, mình bèn tính kế khác. Thế giới YouTube và thế giới ngoài kia mênh mông, thiếu gì cách để ta làm giàu.

Đỗ Hùng - Đại học Youtube